کمک فرمان خودرو

کمک‌فرمان خودرو (Power Steering) یکی از اجزای مهم در سیستم فرمان خودرو است که وظیفه آن کاهش نیروی موردنیاز برای چرخاندن فرمان و تسهیل کنترل خودرو است. این سیستم به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. کمک‌فرمان هیدرولیک (Hydraulic Power Steering – HPS):

• نحوه کار: با استفاده از یک پمپ هیدرولیک که توسط تسمه موتور کار می‌کند، فشار روغن هیدرولیک را افزایش می‌دهد تا نیروی لازم برای چرخاندن چرخ‌ها کاهش یابد.
• مزایا: عملکرد نرم و موثر.
• معایب: مصرف انرژی بیشتر از موتور، نیاز به تعمیر و نگهداری منظم مانند بررسی روغن هیدرولیک.

2. کمک‌فرمان برقی (Electric Power Steering – EPS):

• نحوه کار: با استفاده از یک موتور الکتریکی به جای سیستم هیدرولیک، نیروی کمکی را فراهم می‌کند.
• مزایا: مصرف انرژی کمتر، نیاز به نگهداری کمتر، امکان تنظیم دقیق‌تر فرمان.
• معایب: هزینه تعمیر و تعویض بالاتر.

3. کمک‌فرمان الکتروهیدرولیک (Electro-Hydraulic Power Steering – EHPS):

• ترکیبی از سیستم‌های هیدرولیکی و برقی است که پمپ هیدرولیک را با یک موتور الکتریکی کنترل می‌کند.
• مزایا: کارایی بالا با مصرف انرژی کمتر.
• معایب: پیچیدگی بیشتر نسبت به سیستم‌های ساده‌تر.

نشانه‌های خرابی کمک‌فرمان:

1. صدای غیرعادی هنگام چرخاندن فرمان.
2. سخت شدن فرمان به‌ویژه در سرعت‌های پایین.
3. نشت روغن در خودرو (برای سیستم‌های هیدرولیکی).
4. روشن شدن چراغ هشدار فرمان برقی در داشبورد.

توصیه‌ها برای نگهداری:

• برای کمک‌فرمان هیدرولیکی: سطح روغن هیدرولیک را مرتب بررسی کنید و در صورت کثیف بودن یا کاهش، آن را تعویض کنید.
• برای کمک‌فرمان برقی: اتصالات برقی و باتری خودرو را چک کنید.
• در صورت بروز مشکل، حتماً به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

جزئیات عملکرد سیستم کمک‌فرمان

1. کمک‌فرمان هیدرولیک (HPS):

• اجزا:
  • پمپ هیدرولیک: ایجاد فشار روغن.
  • شلنگ‌های فشار قوی: انتقال روغن تحت فشار.
  • مخزن روغن: نگهداری روغن هیدرولیک.
  • سوپاپ‌ها و سیلندرها: اعمال نیرو به محور فرمان.
• مشکلات رایج:
  • کمبود روغن هیدرولیک: به‌دلیل نشتی یا مصرف بیش‌ازحد.
  • خرابی پمپ: صدای جیغ یا عملکرد ناقص.
  • شلنگ‌های فرسوده: باعث نشتی و افت فشار.

2. کمک‌فرمان برقی (EPS):

• اجزا:
  • موتور الکتریکی: فراهم‌کردن نیروی کمکی.
  • سنسورها: اندازه‌گیری زاویه و نیروی وارد بر فرمان.
  • واحد کنترل الکترونیکی (ECU): مدیریت عملکرد سیستم.
• مشکلات رایج:
  • خرابی ECU: اختلال در ارتباط یا عملکرد فرمان.
  • قطع برق موتور: به‌دلیل نقص در سیم‌کشی یا ضعف باتری.
  • خطای سنسورها: منجر به عملکرد نادرست یا روشن‌شدن چراغ هشدار.

3. کمک‌فرمان الکتروهیدرولیک (EHPS):

• اجزا:
  • موتور الکتریکی: حرکت پمپ هیدرولیک.
  • پمپ هیدرولیک: تولید فشار.
  • سیستم کنترلی: ترکیب فرمان برقی و هیدرولیکی.
• مشکلات رایج:
  • نقص موتور برقی: عملکرد ناقص پمپ.
  • مشکلات هیدرولیکی: مانند نشتی روغن یا افت فشار.

روش‌های عیب‌یابی

1. بررسی صدای غیرعادی:

   • صدای جیغ یا زوزه نشان‌دهنده مشکل در پمپ یا تسمه.
   • صدای کلیک یا ضربه ممکن است به یاتاقان‌ها یا اتصالات مربوط باشد.

2. بررسی روغن هیدرولیک (HPS و EHPS):

   • رنگ روغن: روغن کثیف یا تیره باید تعویض شود.
   • سطح روغن: کمبود آن باعث سخت‌شدن فرمان می‌شود.

3. بررسی سیستم برقی (EPS):

   • تست باتری و دینام: باتری ضعیف می‌تواند منجر به عملکرد ناقص شود.
   • تست سنسورها: خطای سنسورهای زاویه یا گشتاور ممکن است علت خرابی باشد.

4. چراغ هشدار فرمان:

   • روشن‌شدن چراغ فرمان نشان‌دهنده نقص در سیستم است. با دستگاه دیاگ کد خطا را بررسی کنید.

راهکارهای پیشگیرانه

1. نگهداری منظم:

   • تعویض روغن هیدرولیک طبق توصیه سازنده.
   • بررسی دوره‌ای تسمه‌ها و شلنگ‌ها.

2. بررسی دوره‌ای سیستم برقی:

   • تست سیم‌کشی و اتصالات برقی.
   • اطمینان از عملکرد درست دینام و باتری.

3. رانندگی هوشمندانه:

   • از چرخاندن فرمان تا انتهای محدودیت خودداری کنید (در سیستم‌های هیدرولیک).
   • در صورت شنیدن صدای غیرعادی، فوراً خودرو را متوقف و بررسی کنید.