ایربگ یا کیسه هوا (Airbag) یکی از مهم‌ترین سیستم‌های ایمنی خودرو است که در هنگام تصادف به‌طور خودکار باز شده و از سرنشینان در برابر ضربه‌های شدید محافظت می‌کند. این سیستم همراه با کمربند ایمنی کار می‌کند تا خطر جراحت‌های شدید را کاهش دهد.

 اجزای اصلی سیستم ایربگ

۱. حسگرهای تصادف (Crash Sensors)

وظیفه دارند شدت و زاویه تصادف را تشخیص دهند.
 اگر شدت ضربه بیشتر از حد مشخص باشد، سیگنال فعال‌سازی ارسال می‌شود.

۲. یونیت کنترل ایربگ (Airbag Control Unit – ACU)

مغز متفکر سیستم است که داده‌های حسگرها را تحلیل می‌کند.
 در صورت لزوم، فرمان باز شدن ایربگ را صادر می‌کند.

۳. مولد گاز (Inflator)

 شامل مواد شیمیایی خاصی است که با واکنش سریع، گاز تولید کرده و کیسه را باد می‌کند.
 معمولاً از سدیم آزید (NaN₃) استفاده می‌شود که با واکنش سریع، نیتروژن تولید می‌کند.

۴. کیسه هوا (Airbag Cushion)

 از جنس نایلون مقاوم ساخته شده و در کسری از ثانیه باد می‌شود.
 پس از باز شدن، از طریق سوراخ‌های کوچک تعبیه‌شده روی کیسه، گاز به‌آرامی تخلیه می‌شود تا آسیبی به سرنشین وارد نشود.

۵. روکش ایربگ (Airbag Cover)

 محل قرارگیری کیسه هوا است که هنگام باز شدن، بدون ایجاد خطر کنار می‌رود.

 مراحل عملکرد ایربگ در هنگام تصادف 

تشخیص تصادف:

حسگرهای ضربه میزان شدت برخورد را اندازه‌گیری می‌کنند.

فعال‌سازی سیستم:

اگر شدت تصادف بیشتر از حد تعیین‌شده باشد، یونیت کنترل فرمان فعال‌سازی ایربگ را صادر می‌کند.

انفجار گاز و باد شدن کیسه:

طی کمتر از 0.05 ثانیه، ماده شیمیایی واکنش داده و گاز آزاد می‌شود.

محافظت از سرنشین:

سرنشین با کیسه برخورد می‌کند و نیروی ضربه کاهش می‌یابد.

تخلیه گاز و جمع شدن ایربگ:

بعد از چند لحظه، ایربگ از طریق سوراخ‌های مخصوص به‌آرامی خالی شده و دید راننده باز می‌شود.

 انواع ایربگ در خودرو 

ایربگ جلو (Front Airbags):

در فرمان و داشبورد تعبیه شده‌اند و از راننده و سرنشین جلو محافظت می‌کنند.

ایربگ جانبی (Side Airbags):

در داخل صندلی یا درب خودرو قرار دارند و در تصادف‌های جانبی محافظت ایجاد می‌کنند.

ایربگ پرده‌ای (Curtain Airbags):

در بالای پنجره‌ها تعبیه شده‌اند و برای محافظت از سر و گردن در تصادف‌های جانبی یا چپ‌شدن خودرو استفاده می‌شوند.

ایربگ زانو (Knee Airbags):

از زانوی راننده در برابر برخورد با داشبورد محافظت می‌کند.

ایربگ کمربند (Seatbelt Airbags):

در برخی خودروهای لوکس داخل کمربند تعبیه شده و فشار ضربه را کاهش می‌دهد.

 نکات ایمنی درباره ایربگ 

همیشه کمربند ایمنی را ببندید؛ ایربگ بدون کمربند نمی‌تواند به‌درستی کار کند.
فاصله مناسب از فرمان (حداقل ۲۵ سانتی‌متر) را رعایت کنید تا ضربه ایربگ آسیب‌زا نباشد.
کودکان را روی صندلی جلو ننشانید؛ برخورد ایربگ با کودک می‌تواند خطرناک باشد.
از قطعات غیراستاندارد برای تعمیر داشبورد و فرمان استفاده نکنید؛ ممکن است ایربگ درست عمل نکند.

 چه زمانی چراغ ایربگ روشن می‌شود؟ 

اگر چراغ ایربگ روی داشبورد روشن بماند، به این معناست که سیستم دچار مشکل شده است. برخی دلایل رایج:
 خرابی سنسورها
 قطعی در سیم‌کشی
 نقص در یونیت کنترل ایربگ
 خرابی کمربند ایمنی (برخی خودروها سیستم ایربگ را با کمربند یکپارچه کرده‌اند)

در این شرایط، بهتر است هر چه سریع‌تر خودرو را به تعمیرگاه تخصصی ببرید تا سیستم بررسی شود.

 نتیجه‌گیری

 ایربگ یکی از مهم‌ترین سیستم‌های ایمنی خودرو است که در لحظه تصادف عمل کرده و جان سرنشینان را حفظ می‌کند.
 برای عملکرد صحیح ایربگ، حتماً کمربند ایمنی را ببندید و از تعمیرات غیراستاندارد پرهیز کنید.
 اگر چراغ ایربگ روشن شد، سریعاً مشکل را بررسی کنید تا در مواقع اضطراری ایربگ به‌درستی کار کند.